പൂനെ : തദ്ദേശീയമായി നിർമ്മിച്ച ഹൈ-റെസല്യൂഷൻ ഗ്ലോബൽ ഫോർകാസ്റ്റ് മോഡൽ (HGFM) – ഭാരത് ഫോർകാസ്റ്റ് സിസ്റ്റം ആരംഭിക്കാനൊരുങ്ങി ഭൗമശാസ്ത്ര മന്ത്രാലയം. ഇന്ത്യൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ട്രോപ്പിക്കൽ മെറ്റീരിയോളജി (IITM) വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത നൂതന കാലാവസ്ഥാ പ്രവചന സംവിധാനം പൂനെയിൽ ഇന്ന് മന്ത്രി ഡോ. ജിതേന്ദ്ര സിംഗ് ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യും.
പുതിയ സംവിധാനത്തിന് മികച്ച റെസല്യൂഷനും ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ കവറേജും ഉണ്ടായിരിക്കും. ബിഎഫ്എസ് 6 കിലോമീറ്റർ റെസല്യൂഷനിൽ പ്രവർത്തിക്കും. ഇന്ത്യയിൽ ഇതുവരെ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന 12 കിലോമീറ്റർ ഗ്ലോബൽ ഫോർകാസ്റ്റ് സിസ്റ്റം (ജിഎഫ്എസ്) നെ അപേക്ഷിച്ച് ഈ റെസല്യൂഷൻ കൂടുതൽ മികച്ചതാണെന്നാണ് പറയുന്നത്. കനത്ത മഴ, ചുഴലിക്കാറ്റുകൾ തുടങ്ങിയ പ്രാദേശിക കാലാവസ്ഥാ സംഭവങ്ങളുടെ കൂടുതൽ കൃത്യമായ പ്രവചനങ്ങൾക്ക് ഈ മികച്ച റെസല്യൂഷൻ സഹായിക്കും.
തദ്ദേശീയമായി വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത ഭാരത് ഫോർകാസ്റ്റ് സിസ്റ്റം അർക്ക സൂപ്പർ കമ്പ്യൂട്ടറിൽ നിന്നാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഈ സൂപ്പർ കമ്പ്യൂട്ടറിന് 11.77 പെറ്റാഫ്ലോപ്പുകളും 33 പെറ്റാബൈറ്റ്സ് സംഭരണവുമുണ്ട്.
പൂനെയിലെ ഐഐടിഎമ്മിലാണ് ഈ സൂപ്പർ കമ്പ്യൂട്ടർ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. പഴയ പ്രത്യുഷ് സൂപ്പർ കമ്പ്യൂട്ടറിനെ അപേക്ഷിച്ച് പ്രവചന സമയം വളരെയധികം കുറയ്ക്കും. 40 ഡോപ്ലർ വെതർ റഡാറുകളിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റ ഇത് സംയോജിപ്പിക്കും. രാജ്യവ്യാപകമായി നടക്കുന്ന നൗകാസ്റ്റുകൾക്കായി ഇത് 100 ആയി വികസിപ്പിക്കാനും പദ്ധതിയുണ്ട്. ഏറ്റവും കൃത്യതയുള്ളതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന 2 മണിക്കൂർ പ്രവചനങ്ങളാണ് നൗകാസ്റ്റുകൾ.
BFS പ്രാഥമികമായി ഒരു സംഖ്യാ കാലാവസ്ഥാ പ്രവചന (NWP) മോഡലാണ്. എന്നാൽ അതിന്റെ പ്രവർത്തനം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി അടുത്തിടെ AI, മെഷീൻ ലേണിംഗ് (ML) എന്നിവ സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. AI മോഡലുകൾക്ക് ഉയർന്ന റെസല്യൂഷനുള്ള, സ്ഥലപരമായും താൽക്കാലികമായും സ്ഥിരതയുള്ള ഡാറ്റ ആവശ്യമാണ്. ഇത് BFS-ന് നൽകാൻ കഴിയും. എന്നാൽ ഡാറ്റ പങ്കിടൽ നിയന്ത്രണങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, കാലാവസ്ഥാ സെൻസിറ്റീവ് രോഗങ്ങൾക്കുള്ള ആരോഗ്യ ഡാറ്റ) വെല്ലുവിളികൾ ഉയർത്തുന്നു.
മിക്ക ആഗോള മോഡലുകളിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി, BFS ഡാറ്റ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഗവേഷകർക്ക് തുടർന്നും ലഭ്യമാകും. ഇത് കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രത്തിൽ സഹകരണപരമായ പുരോഗതിക്ക് വഴിയൊരുക്കും. ഈ ഓപ്പൺ-ആക്സസ് ഡാറ്റ ഇന്ത്യയെ ആഗോള കാലാവസ്ഥാ പ്രവചന ഗവേഷണത്തിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് ഉഷ്ണമേഖലാ കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രത്തിൽ മുൻനിരയിലിരുത്തും. ഇൻസാറ്റ് പ്രോസസ്സ് ചെയ്യുന്നതുപോലുള്ള ഉപഗ്രഹ ഡാറ്റയ്ക്കായി ഇസ്രോയുമായുള്ള സഹകരണമാണിത്. ഐആർഎസ് പരമ്പരയും യുകെ മെറ്റ് ഓഫീസ് പോലുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര പങ്കാളികളും ഡാറ്റ സ്വാംശീകരണവും കൂടുതൽ കൃത്യമായ കാലാവസ്ഥാ പ്രവചനവും കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തും.
