കൊച്ചി : സംസ്ഥാനത്തെ ദേവസ്വം ബോർഡുകളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വികലാംഗർക്ക് ദർശനത്തിനുള്ള സൗകര്യം ഉറപ്പാക്കണമെന്ന് നിർദ്ദേശിച്ച് കേരള ഹൈക്കോടതി. 2016 ലെ വികലാംഗരുടെ അവകാശ നിയമത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന സമത്വം, അന്തസ്സ്, വിവേചനരഹിതം എന്നിവയുടെ ഉറപ്പുകൾ പൂർണ്ണമായി പ്രാബല്യത്തിൽ വരുത്തുന്നതിനാണ് നിർദ്ദേശം. വികലാംഗർക്ക് ഉചിതവും ന്യായയുക്തവുമായ താമസസൗകര്യങ്ങൾ നൽകുകയും സൗകര്യങ്ങളിലും സേവനങ്ങളിലും മുൻഗണന നൽകുകയും വേണമെന്നും ജസ്റ്റിസുമാരായ രാജ വിജയരാഘവൻ വി, കെ വി ജയകുമാർ എന്നിവരടങ്ങിയ ബെഞ്ച് പറഞ്ഞു.
ഇത്തരം നടപടികൾ ജീവകാരുണ്യ പ്രവർത്തനമല്ലെന്നും മറിച്ച് അടിസ്ഥാനപരമായ സമത്വം ഉറപ്പാക്കാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തിട്ടുള്ള നിയമപരവും ഭരണഘടനാപരവുമായ ഉത്തരവാണെന്നും ബെഞ്ച് ഓർമ്മിപ്പിച്ചു. ഓരോ ക്ഷേത്രത്തിന്റെയും പ്രത്യേകതകളും ആചാരങ്ങളും കണക്കിലെടുത്ത് വികലാംഗർക്ക് ദർശനം സുഗമമാക്കുന്നതിന് എങ്ങനെ സൗകര്യമൊരുക്കണമെന്ന് നിർണ്ണയിക്കാൻ ദേവസ്വം ബോർഡിന് ബാദ്ധ്യതയുണ്ടെന്ന് കോടതി കൂട്ടിച്ചേർത്തു.
“വിവിധ ദേവസ്വം ബോർഡുകളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലോ മേൽനോട്ടത്തിലോ ഉള്ള പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ (മഹാക്ഷേത്രങ്ങൾ) ഈ വിഷയത്തിന് പ്രത്യേക പ്രാധാന്യം ഉണ്ട്.” – കോടതി പറഞ്ഞു. തിരുവിതാംകൂർ, കൊച്ചി, ഗുരുവായൂർ, മലബാർ എന്നീ ദേവസ്വം ബോർഡുകളോട് അതത് തന്ത്രിമാരുമായും മറ്റും കൂടിയാലോചിച്ച് അവരുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഓരോ ക്ഷേത്രത്തിലും വികലാംഗർക്ക് ദർശനം സുഗമമാക്കുന്നതിന് എങ്ങനെ സൗകര്യമൊരുക്കാമെന്ന് ആലോചിച്ച് പ്രത്യേക നടപടികൾ തീരുമാനിക്കാനാണ് കോടതി നിർദ്ദേശം.
വികലാംഗർക്ക് ദർശനം നൽകുന്നതിന് ഒരു പ്രത്യേക ദിവസമോ സമയമോ നിശ്ചയിക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന് പരിശോധിക്കാനും പൊതുജനങ്ങളുടെ അറിവിനായി അത്തരം ഏതെങ്കിലും ഷെഡ്യൂൾ വ്യാപകമായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കാനും ബോർഡുകളോട് കോടതി ആവശ്യപ്പെട്ടു. വിധി നാല് മാസത്തിനുള്ളിൽ നടപ്പാക്കണം.
ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ദർശനം നടത്തുമ്പോൾ ശാരീരിക വെല്ലുവിളി നേരിടുന്ന വ്യക്തികൾക്കുണ്ടാകുന്ന ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി വികലാംഗയായ ഒരു സ്ത്രീ നൽകിയ പരാതിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 2022-ൽ കോടതി സ്വമേധയാ പരിഗണിച്ച ഒരു ഹർജി തീർപ്പാക്കുന്നതിനിടെയാണ് കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ
തൃശ്ശൂരിലെ ശ്രീ വടക്കുംനാഥ ക്ഷേത്രം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന അധികാരികൾ തന്റെ വീൽചെയർ പുറത്തെ കവാടത്തിൽ വെയ്ക്കണമെന്ന് നിർബന്ധിക്കുകയും ശ്രീകോവിലിന്റെ നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ വീൽചെയറുകൾ അനുവദനീയമല്ലെന്ന് അറിയിക്കുകയും ചെയ്തതായി യുവതി പറഞ്ഞിരുന്നു. ഹർജിയെ എതിർത്ത്, ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ നാലമ്പലത്തിനുള്ളിൽ വീൽചെയറുകൾ അനുവദിക്കുന്നതിൽ ചില പ്രായോഗിക ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടെന്ന് ദേവസ്വം ബോർഡുകൾ വാദിച്ചിരുന്നു.
വാസ്തുശാസ്ത്രത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് ക്ഷേത്രങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നതെന്നും ഏകീകൃത വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലി ഇല്ലെന്നും അവർ വാദിച്ചിരുന്നു. ക്ഷേത്രങ്ങൾ വ്യത്യസ്ത ഭൂപ്രദേശങ്ങളിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതെന്നും ചില ക്ഷേത്രങ്ങൾ വനത്തിനുള്ളിലാണെന്നും ചിലത് പാറകളുടെ മുകളിലാണെന്നും അവർ കോടതിയെ അറിയിച്ചിരുന്നു. മിക്ക ക്ഷേത്രങ്ങളിലും നാലമ്പലത്തിൻ്റെ വളരെ പരിമിതമായ സ്ഥലത്തേക്ക് വീൽചെയർ കൊണ്ടുവരാൻ സാദ്ധ്യമല്ലെന്നും ദേവസ്വം ബോർഡുകൾ കോടതിയിൽ ബോധിപ്പിച്ചു.
